وکیل وصیت نامه
وکیل وصیت نامه تهران
وکیل وصیت نامه
وکیل وصیت نامه یکی از انواع مهم وکلای گروه خانواده در قانون و در جامعه محسوب می شود. این دسته از وکلا بر اساس قانون شرع و بر اساس عرف جامعه سعی می کنند موارد مربوط به تنظیم و اجرای وصیت نامه را انجام دهند. یک وکیل وصیت نامه به خوبی می داند که در چه حالت هایی یک وصیت نامه باید تدوین شود و اگر لازم باشد چگونه می توان یک وصیت نامه را باطل کرد. به راستی می توان اقدام به ابطال یک وصیت نامه کرد؟
وصیت نامه یک نوع امکان کنترل اموال بعد از مرگ است که توسط قانون گذار به افراد جامعه داده شده است. در واقع به واسطه وصیت نامه، فرد می تواند نسبت به آینده اموال خود بعد از مرگ تصمیم گیری کند و این تصمیم گیری چه از نظر شرع و چه از نظر قانون قابل احترام و رسیدگی است. اگر بخواهیم ساده تر بیان کنیم عمل به وصیت متوفی از دید اسلام و قرآن تا جایی که منافی امور شرعی و اجتماعی و عرفی نباشد واجب است. همچنین در اسلام به افراد جامعه توصیه شده است که همواره وصیت نامه خود را آماده داشته باشند تا در صورت فوت وراث امکان مراجعه به آن را داشته باشند. این اهمیت و اصراری که اسلام برای وصیت نامه دارد خود به خود به قانون ایران نیز رسوخ کرده است. چرا که اساسا قانون ایران بر اساس شرع و اسلام تدوین شده است و شالوده های اصلی این قانون را می توان در فقه جست و جو کرد. بنابراین کاملا طبیعی است که در موضوع ارث و میراث و بخش مهم آن یعنی وصیت نامه قانون حرف های زیادی برای گفتن داشته باشد. اینجاست که گفته می شود بهتر است چه در تدوین وصیت نامه و چه در اجرایی کردن آن از یک وکیل وصیت نامه بهره ببرید. در واقع یک وکیل متخصص وصیت نامه می تواند این مسیر نسبتا سخت را ساده تر کند و شما را سریع تر به نتیجه برساند. اما چگونه؟ برای پاسخ به این سوال و فهم کارکرد وکیل وصیت نامه بهتر است ابتدا کمی با مقوله وصیت از دید قانون آشنا شویم و بدانیم که چرا اساسا قانون و اسلام به مسئله وصیت نامه توجه بسیاری داشته است؟ پاسخ به این دست از چالش ها می تواند کار را برای درک اهمیت و کارکرد وکیل وصیت نامه ساده تر کند. نظر شما چیست؟
وصیت، اجازه ای که قانون می دهد
قبل از این که قانون و حتی اسلام بخواهد به مسئله وصیت بپردازد، ارث و میراث را مطرح می کند. در واقع یک وکیل وصیت نامه به خوبی می داند قوانین مربوط به وصیت نامه تحت سلطه قوانین ارث و میراث و در نهایت تحت سیطره قوانین خانواده است.
هر فردی در هر جامعه ای عمری محدود برای زندگی کردن دارد. به عبارت ساده تر انسان بعد از گذشت مدت زمانی – که خدا می داند – از دنیا می رود. حال این اثرات این فرد است که در جامعه جریان پیدا می کند. این اثرات ممکن است کوتاه مدت و سریع باشد و یا ممکن است تا مدت ها پابرجا بماند. یکی از این اثرات را می توان مال باقی مانده از فرد دانست.
اگر بخواهیم ساده تر بیان کنیم، یک فرد در جامعه از حقوق مختلفی برخوردار است. یکی از این حقوق که طی مدت زمان و بر اساس اموال تحت تملک خود به دست می آورد، حق مالکیت است. در واقع فرد مادامی که زنده است این حق را دارد که مالکیت اموال خودش را داشته باشد. این حق به جز به خواست خود در زمان صحت عقلی و به جز زمانی که توانایی عقلی برای اداره اموال ندارد، ساقط نمی شود. یعنی حتی قانون هم نمی تواند بدون هیچ دلیل قانونی و شرعی این حق را از فرد سلب کنند. اما نکته مهمی که در بین وجود دارد این است که بعد از مرگ وی این حق در کنار سایر حقوقی که این فرد از بین می رود. بنابراین اموال این فرد بعد از مرگ وی بدون صاحب می شود. اینجاست که شرع و در نهایت قانون وارد میدان می شود و این جاست که می توان ردپاهای بسیاری از وکیل وصیت نامه و … پیدا کرد.
به بیان ساده تر شرع و قانون به دنبال این است که بعد از مرگ یک انسان در جامعه اموال او سریع تر صاحبی پیدا کند. زیرا بدون صاحب ماندن اموال باعث ایجاد هرج و مرج در جامعه می شود. از این رو شرع و قانون سعی کرده اند شرایطی را برای انتقال این اموال به افرادی مشخص فراهم بیاورد. به روند ارث و میراث گفته می شود.
بر اساس قانون افرادی مشخص می شود که لیاقت دریافت این اموال را به سبب نزدیکی فامیلی با متوفی را دارند. این افراد غالیا خانواده درجه یک یا دو می باشند. در وهله دوم قانون سعی می کند مشخص کند که به ازای هر وارثی مشخص شده چه مقدار سهم الارث خواهد رسید. در صورتی که این افراد وجود نداشته باشد و اموال همچنان بدون صاحب باشد. حاکمیت این حق را دارد که این مال را به نفع خود تحت عنوان نهاد اجرایی فرمان امام صادر کند. اما این چه ارتباطی با وصیت نامه و وکیل وصیت نامه دارد؟
دو نکته اساسی در این بین وجود دارد. اول این که قانون مسلما به دنبال این است که بتواند اموال بدون صاحب را سرو سامانی ببخشد و برای آن ها صاحبی معرفی کند. دوم این که مسئول اصلی تقسیم ارث و میراث دادگاه و قانون است. به بیان ساده تر این قانون است که باید بتواند تمامی کارها را انجام دهند و مسئله ارث و میراث را پیش بکشد. اما همانطور که می توان حدس زد، این تعارض و مسئله بخش بالایی از توان دستگاه قضایی را به خود اختصاص می دهد. به بیان ساده تر سیستم قضایی باید با توان بالایی مشغول حل معادلات ارث و میراث شود. این یعنی بار مالی و روانی بیشتر. اینجاست که شرع و قانون یک ابزار بسیار مهم به نام وصیت نامه را به جامعه معرفی می کند.
در واقع بر اساس این ابزار بسیار مهم بخشی از کار قانون را خود فرد پیش از مرگش می تواند انجام دهد. وقتی به این کاهش حجم کاری در سطح کلان نگاه کنیم متوجه می شویم که چرا قانون گذار و اسلام نسبت به وصیت نامه حساسیت های بیشتری از خود نشان می دهد.
در واقع وصیت نامه یک نوع ابزاری است که فرد به واسطه آن می تواند بخشی از اموال خود را به هر کسی که می خواهد ببخشد و حتی این فراد اجازه دارد در وصیت نامه توصیه هایی برای نحوه اداره اموال و … داشته باشد. وقتی فرد بتواند بخشی از این بار را کم کند عملا دستگاه قضایی و دولت امکان بهبود شرایط را پیدا می کنند. از این روست که وصیت نامه تبدیل به یکی از مهمترین مفاهیم جامعه و قانون شده است. از این روست که می توان گفت وکیل وصیت نامه کارکرد نسبتا مهمی در جامعه و البته قانون دارد. بگذارید در ادامه بیشتر در این باره توضیح دهیم.
وصیت نامه چیست؟ وکیل وصیت نامه کیست؟
اگر بخواهیم ساده توضیح دهیم، وصیت نامه مفهومی است که بر اساس آن فردی در مورد عاقبت اموال بعد از مرگ خود تصمیم می گیرد. در همین تعریف به چند نکته قانونی پی می بریم. اول این فرد به واسطه وصیت نامه این اجازه قانونی را دارد تا در عاقبت اموال خود بعد از مرگ شریک باشد. بنابراین فرد بر اساس قانون این امکان را دارد که بتواند مالک بعدی اموال خودش را تعیین کند. اما چگونه؟
قانون شرایط و ویژگی های خاصی برای وصیت نامه در نظر گرفته است. یکی از مهمترین این ویژگی ها که وکیل وصیت نامه به خوبی با آن آشنا است این نکته است که وصیت نامه تنها زمانی مورد قبول قانون است که در مورد یک سوم اموال باشد. به بیان ساده تر فرد نمی تواند عاقبت بیش از یک سوم اموال خود را بعد از مرگ را تعیین کند.
نکته مهم دیگری که می توانیم در اینجا به آن اشاره کنیم این است که در وصیت نامه امکان محروم کردن از ارث وجود ندارد. یعنی فرد نمی تواند یکی از وراث را به هر دلیل از ارث و روند انحصار وراثت محروم کند. در واقع یک وکیل متخصص وصیت نامه به خوبی می داند که فرد می تواند برای یک سوم اموال خود خارج از هر قانون ارث تصمیم گیری کند. مثلا دوست دارد این یک سوم را به یک نفر ببخشد و یا تمام این یک سوم را برای امور خیریه صرف کند. اما در مورد دو سوم دیگر اموال این مجری قانون است که بر اساس قوانین انحصار وراثت تصمیم می گیرد چه کسانی به عنوان وارث شناخته می شود و از این اموال چند درصد نصیب آن ها می شود.
نکته ای که شاید ساده و بدیهی به نظر برسد این است که اموال مورد وصیت باید مالکیت آن به طور کامل در اختیار فرد باشد. یعنی این اموال نمی تواند به صورت وقفی باشد و یا مالکیت آن در اختیار دیگری باشد. این وصیت زمانی صحیح است که مالکیت اموال همچنان در اختیار فرد بوده باشد. به طور مثال یک فرد نمی تواند در مورد مالی که فکر می کند برای خودش است اما به زور از او گرفته شده وصیت کند. مثلا بگوید ” فلان ملک که در اختیار فلان کس است برای من می باشد و من آن را به پسرم واگذار می کنم. ” این چنین وصیت نامه هایی فاقد اعتبار است و عملا قانون رای به اجرایی شدن آن صادر نمی کند. این ها اولین و مهمترین نکاتی است که وکیل وصیت نامه درباره آن برای شما توضیح می دهد.
وکیل وصیت نامه و زاویه دید قانون
اما بیایید کمی تخصصی تر و از دید قانون به این مسئله نگاه کنیم، وصیت نامه بر اساس ماده 825 قانون مدنی به دو بخش تملیکی و عهدی تقسیم بندی می شود.
تملیکی همان نوع وصیت نامه است که بیشتر ما با آن سروکار داریم. یعنی فردی این اختیار را پیدا می کند که در مورد یک سوم اموال خود بعد از مرگ تصمیم گیری کند. اما وصیت نامه عهدی همان نوع وصیتی است که بر اساس آن شخص یک یا چند نفر را برای انجام امر یا اموری مامور می نماید.
بنابراین زمانی که صحبت از وصیت نامه و وکیل وصیت نامه می شود لزوما منظور ما وصیت نامه تملیکی نیست. آن وصیتی که بر اساس آن شرایط و ویژگی هایی برای وراث در نظر گرفته می شود و وراث باید به آن عمل کنند وصیت نامه عهدی گفته می شود.
نکته مهم دیگر در مورد وصیت نامه تملیکی این است که با وجود این که یک فرد نمی تواند برای بیش از یک سوم اموال خود تصمیم گیری کند، در صورتی که تمامی وراث رضایت داشته باشند این امکان وجود دارد که وصیت نامه به درصد بالاتری از اموال بپردازد.
توجه داشته باشید که قانون از دو جهت به وصیت نامه اعتبار می بخشد. اول این که این عنوان به نوعی احترام به فرد و حقوق در زمان حیات است اما نکته مهم تر این است که وصیت نامه می تواند تا حدودی بار کاری قانون را کمتر کند. از این رو قانونگذار نسبت به اجرایی شدن این قوانین ارزش و اهمیت بالایی قائل شده است.
شرایط وصیت نامه
اما از اولین نکاتی که یک وکیل وصیت نامه در یک پرونده مربوطه مورد بررسی قرار می دهد، شرایط و ویژگی های این وصیت نامه است. در واقع وکیل وصیت نامه در ابتدا می خواهد ببیند این وصیت در چه شرایطی تنظیم شده و یا در چه شرایطی می خواهد تنظیم شود.
شرایط عمومی که قانون برای موصی ( وصیت کننده ) در نظر گرفته این است که این فرد باید به بلوغ رسیده باشد و از نظر رشد عقلی مشکلی نداشته باشد. همچنین این فرد باید در زمان تنظیم وصیت نامه باید در سلامت کامل عقلی باشد. همچنین این فرد باید بدون هیچ اجباری و تحت اختیار کامل این کار را انجام داده باشد. این ها مهمترین شرایط عمومی است که می توانیم برای ایراد یک وصیت نامه در نظر بگیریم. اما در این بین یک شرط بسیار مهم و اساسی وجود دارد و آن این است که این فرد نباید به واسطه خودکشی از بین رفته باشد.
بسیار در فیلم ها و سریال ها و … دیده یا شنیده ایم که فرد پیش از خودکشی اقدام به تنظیم وصیت نامه می کند. اما نکته ای که در قانون وجود دارد این است که این وصیت نامه هیچ اعتبار قانونی ندارد و عمل به آن هیچ ضرورتی ندارد. اینجاست که وکیل وصیت نامه می تواند مشخص کند که وصیت صورت گرفته غیر قانونی است و نمی توان به آن اتکا کرد.
انواع وصیت نامه
وصیت نامه بر اساس نوع تنظیم و تدوین به سه دسته بسیار مهم تقسیم بندی میشود. در واقع یک وکیل وصیت نامه به خوبی می داند بر اساس نیاز موکل خود چه نوع سند وصیت نامه ای را تنظیم کند. در ادامه به توصیف هر کدام از آن ها خواهیم پرداخت.
وصیت نامه خودنوشت، یک نوع رایج از انواع وصیت نامه ها محسوب می شود. این نوع وصیت نامه زمانی اعتبار کافی را دارد که به خط و امضای وصیت کننده باشد و دارای تاریخ روز باشد. همانطور که مشخص است که این نوع وصیت هیچ مراحل قانونی ندارد و در سریع ترین زمان ممکن تدوین می شود. اما می توان حدس زد که از نظر قانونی با وجود این که این نوع وصیت می تواند وجاهت قانونی داشته باشد اما به هر ترتیب چندان اعتباری ندارد و مجری قانون در شرایط بروز تعارض و اختلاف نمی تواند اتکای زیادی به این سند داشته باشد.
نوع مهم دیگر از وصیت نامه را وصیت نامه سری به خود اختصاص داده است. در واقع یک وکیل وصیت نامه به خوبی می داند که وصیت نامه سری یک نوع وصیت نامه کاملا قانونی و رسمی محسوب می شود که توسط اداره ثبت محل اقامت فرد ثبت می شود و مهر سری به آن زده می شود. همچنین این وصیت نامه در این اداره به عنوان امانت نگهداری می شود و به جز در زمان های مشخص شده امکان بازپس گیری این وصیت نامه وجود ندارد. در این جا چند نکته وجود دارد.
اول این که بر خلاف وصیت نامه خود نوشت لزومی به تنظیم وصیت نامه با خط خود فرد وجود ندارد. به جز در مواقعی که فرد توانایی صحبت نداشته باشد. این فرد تنها در صورتی می تواند وصیت نامه سری تنظیم کند که با خط خود این وصیت نامه را نوشته باشد.
نکته مهم دیگر این است که به موجب قانون امور حسبی یک شخص بی سواد امکان تنظیم وصیت نامه سری را ندارد. این نکته است که وکیل وصیت نامه به خوبی آن را می داند.
وصیت نامه رسمی نیز از انواع پر کاربرد وصیت نامه محسوب می شود. این وصیت در دفاتر اسناد رسمی به صورت رسمی ثبت می شود و بر اساس آن این وصیت یک سند رسمی شناخته می شود. از آن جهت از دید دادگاه ارزش و اعتبار بسیار بالاتری پیدا می کند.
در واقع اگر بخواهیم ساده تر بیان کنیم وصیت نامه سری نوعی وصیت نامه رسمی با یک سری شرایط و ویژگی های اضافی تر است. اما هر دو این وصیت نامه ها رسمی محسوب می شود و از اعتبار بیشتری نسبت به یک وصیت نامه خود نوشت دارد.
رسمی یا غیر رسمی، مسئله این است!
احتمالا این سوال به ذهن شما رسیده باشد که یک سند رسمی با یک سند غیر رسمی چه تفاوت هایی دارد؟ چرا یک وصیت نامه خودنوشت اعتبار قانونی کمتری نسبت به یک وصیت نامه رسمی پیدا می کند؟علت این موضوع را می توان در تفاوت دیدگاه های قانون در مورد اسناد رسمی و غیر رسمی دانست.
به طور کلی می توانیم این گونه بیان کنیم که یک سند زمانی رسمی محسوب می شود که توسط یک نهاد قانونی یا یک نماینده قانونی که توسط قانون گذار مشخص شده تنظیم و ثبت شود. این سند به سبب این که توسط یک نهاد قانونی و نماینده رسمی قانون در ثبت آن نظارت داشته بسیار مورد اعتماد تر است. از این رو کاملا مشخص است که در یک مسیر قانونی مجریان قانون نسبت به اسناد رسمی و اسنادی که این چنین شرایطی را ندارد رفتارهای متفاوتی از خود نشان دهند.
به طور مثال یک مبایعه نامه سند غیر رسمی محسوب می شود. شما بر اساس قولنامه یا مبایعه نامه ملکی را خریداری می کنید اما همچنان سند رسمی ملک به نام فروشنده است. حال اگر فرد فروشنده نخواهد این ملک را به نام شما بزند و یا سند را به شما منتقل کند و به نوعی همه چیز را منکر شود تکلیف چه خواهد بود؟ مسلما پاسخ به این سوال چندان ساده نیست اما نکته ای که وجود دارد این است که وجود سند رسمی مالکیت کار را برای شما سخت می کند. زیرا شما سند غیر رسمی مبنی بر مالکیت ملک دارید و فروشنده دارای یک سند کاملا رسمی و قانونی برای مالکیت این ملک است. از این رو این کار می تواند تصمیم گیری را برای دادگاه و مجاری قانونی سخت تر کند.
وکیل وصیت نامه چه ویژگی هایی باید داشته باشد؟
به طور کلی تا به این جا سعی شد با مقوله وصیت نامه و وکیل وصیت نامه بیشتری آشنا شوید. در واقع بیشتر هدف ما این بود که بتواند اهمیت و کارکرد وکیل وصیت نامه را بیشتر به شما نشان دهیم. اما بر اساس این کارکرد ها می خواهیم بدانیم یک وکیل متخصص وصیت نامه چه ویژگی هایی باید داشته باشد. به نظر می رسد از آنجایی که قانون وصیت نامه یک قانون مبتنی بر اسلام و شرع است به نظر می رسد وکیل وصیت نامه علاوه بر تخصص و دانش حقوقی باید تخصص فقهی در این موضوع را نیز داشته باشد تا بتواند بهتر با این امور کنار بیاید. اما در کنار دانش و تخصص گفته شده این تجربه است که می تواند کارایی اصلی را نشان دهد. در واقع تخصص مسیر صحیح را نشان می دهد و تجربه کاری می کند این مسیر ساده تر و سریع تر طی شود. بنابراین اگر شما دوست دارید سریع تر و ساده تر به مسیر برسید بهتر است سراغ یک وکیل وصیت نامه با تجربه در این حوزه بروید.
The post وکیل وصیت نامه appeared first on گروه وکلای پارسا.